Қалыптасу мен даму тарихы

Дене шынықтыру даярлығы кафедрасы институттың дербес құрылымдық бөлімшесі ретінде 2010 жылы «Әскери және дене шынықтыру даярлығы» кафедрасын қайта ұйымдастыру нәтижесінде ресми түрде құрылды. Дегенмен, оның тарихы оқу орнының құрылған алғашқы күндеріне дейін созылады. Кафедра әр түрлі жылдары көрнекті оқытушылар мен спортшылардың басшылығымен даму, реформалау және кәсіби өсу кезеңдерін басынан өткерді.

Алғашқы басшылар және даму кезеңдері

1996-2001 жж. — Кафедраны (сол кезде — «Әскери және дене шынықтыру даярлығы») ішкі істер органдары майоры, еркін күрестен Қазақстан Республикасының спорт шеберіне үміткер Реснянский Александр Николаевич басқарды. Оның басшылығы кезінде кафедраның нық материалдық-техникалық және әдістемелік базасы қаланды, сонымен қатар институтта спорттық тәрбиенің дәстүрлері қалыптасты. 2001 жылы А.Н. Реснянский Ақтөбе қаласының «Динамо» спорт қоғамының төрағасының бірінші орынбасары болып тағайындалды.

2002-2010 жж. — Кафедраны (осы уақытта «Әскери және арнайы- тактикалық даярлық» кафедрасы ретінде) полиция полковнигі, еркін күрестен Қазақстан Республикасының спорт шеберіне үміткер Нұрқасымов Боранбай Бахытжанұлы басқарды. Оның басшылығымен спорттық инфрақұрылым дамытылып, оқу бағдарламалары жетілдірілді

2010-2012 жж. — Дене шынықтыру даярлығы дербес кафедра ретінде бөлінгеннен кейін оны жеңіл атлетика бойынша Қазақстан Республикасының спорт шеберіне үміткер, полиция полковнигі Истляуп Зауреш Танжарбаевна басқарды — кафедраны басқарған алғашқы әйел, ол курсанттар арасында массалық спорт пен денсаулықты нығайту бағдарламаларын насихаттауға елеулі үлес қосты.

2012-2013 жж. — Кафедраны полиция подполковнигі, Қазақстан Республикасының Құрметті қайраткері мен Құрметті жаттықтырушы, бокстан Қазақстан Республикасының спорт шебері Дауленбаев Мұхит Тойлыұлы басқарды. Оның тәжірибесі тыңдаушылардың спорттық дайындық деңгейін жаңа кәсіби биіктікке көтеруге мүмкіндік берді.

2013-2017 жж. — Кафедраны полиция майоры, еркін күрестен Қазақстан Республикасының спорт шеберіне үміткер Балдаиров Мирлан Сейлханұлы басқарады. Оның басшылығымен кафедра ғылыми-әдістемелік жұмыстарда, спорттық жетістіктерде және материалдық-техникалық базаны нығайтуда елеулі табыстарға жетті.

2017-2018 жж. —  Кафедраны (осы уақытта «Әскери және дене шынықтыру даярлығы» кафедрасы ретінде) полиция полковнигі, философия ғылымдарының кандидаты Нұршаев Мейрамхан Дайрабайұлы басқарды. Оның басшылығы кезінде әскери-дене шынықтыру дайындығы жүйесіне гуманитарлық және философиялық тәсілдер интеграцияланды, бұл тыңдаушыларда тек физикалық және тактикалық дайындық ғана емес, сонымен қатар жоғары азаматтық жауапкершілік пен моральдық-психологиялық тұрақтылық қалыптастыруға ықпал етті. Оның басшылығымен тәрбиелік бағдарламалардың мазмұны қайта қаралып, байытылды.

2018-2019 жж. — Кафедраны полиция полковнигі, заң ғылымдарының магистрі Мусин Сүнгат Марданұлы басқарды. Оның кәсіби заңдылық білімі болашақ құқық қорғау органдары қызметкерлерін дайындауда заңдық компонентті нығайтуға мүмкіндік берді. Әскери және дене шынықтыру даярлығы аясында заңдылық, тәртіп пен құқықтық сана қалыптастыруға ерекше назар аударылды, бұл тәрбиелік процестің жалпы тиімділігін арттырып, қазіргі құқық қорғау білімі стандарттарына сәйкестігін қамтамасыз етті.

2020-2024 жж. — Дене шынықтыру даярлығы өз алдына дербес кафедра ретінде бөлінгеннен кейін оны Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері (әмбебап жекпе-жегі), дзюдо мен самбо күресінен Қазақстан Республикасының спорт шебері философия докторы (PhD), полиция подполковнигі, Дүйсенбаева Динара Арғынқызы басқарды. Ол әлемдік деңгейдегі белсенді спортшы ретінде — әмбебап жекпе-жектен әлем чемпионатының күміс (2019), алтын (2022) және қола (2023) жүлдегері — кафедра жұмысына әлемдік деңгейдегі өзіндік практикалық және әдістемелік тәжірибені енгізді. Оның басшылығымен кафедра тыңдаушылардың спорттық шеберлігін дамытуда, инновациялық жаттықтыру әдістерін енгізуде және кәсіби дайындықтың маңызды элементі ретінде шауып-шабыттарды насихаттауда сапалы қарқынға қол жеткізді. Оның жеке беделі мен спорттық жетістіктері болашақ полиция қызметкерлерінің жас ұрпағы үшін қуатты ынталандырушы фактор болып табылады

2025 жылдан бастап дене шынықтыру даярлығы кафедрасын полиция полковнигі Мергалиев Асыланбек Асылбекұлы басқарып келеді. Заң ғылымдарының магистрі, самбо күресінен Қазақстан Республикасының спорт шеберіне үміткер.

                                            Кафедра функциялары

Дене шынықтыру даярлығы кафедрасы (бұдан әрі – кафедра) білім алушыларға оқу, әдістемелік және ғылыми-зерттеу жұмыстарын және тәрбие жұмысын жүзеге асыратын Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Малкеджар Бөкенбаев атындағы Ақтөбе заң институтының (бұдан әрі – Институт) оқу құрылымдық бөлінісі болып табылады.

Кафедра өз қызметінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының «Құқық қорғау қызметі туралы» Заңын, Қазақстан Республикасының «Ішкі істер органдары туралы» Заңын, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңын, Жоғары кәсіби білімнің оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымы қызметінің типтік ережелерін және басқа да нормативтік құқықтық актілерін, Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің, Институт бастығының жарлықтары мен бұйрықтарын, Ғылыми кеңес шешімдерін, сонымен қатар осы Ережені басшылыққа алады.

Кафедраның негізгі міндеттері: «Дене шынықтыру» бойынша алғашқы кәсіби даярлық курсы және жоғары білімнің білім беру бағдарламаларының мазмұнына сәйкес мамандарды практикалық дайындау.

Кафедраның құқықтары мен міндеттері

Кафедра өзіне жүктелген міндеттер мен функциялардың орындау барысында келесіге құқылы:

1) Институтының оқу, ғылыми, әдістемелік, тәрбиелік және басқа да жұмыстарын қамтитын перспективтік және жылдық жоспарына ұсыныстар мен ұсынымдарды енгізуге:

2) кафедра отырыстарында кафедраның барлық қызмет түрлері бойынша талқылау, талдау және шешім қабылдауға, кафедра отырыстарында қабылданған шешімдер кафедра қызметкерлерінің орындауы үшін міндетті болып табылады;

3) Институт басшыларының тапсырмаларынан туындайтын басқа да өкілеттіктерді жүзеге асыруға құқылы.

Кафедраның міндеттері

1) Институт басшыларының нұсқауларын, Ғылыми кеңестің, Институт бастығының қатысуымен өткізілетін жедел мәжілістің, Оқу-әдістемелік кеңестің, кафедра отырыстарының шешімдерін нақты және уақытылы орындау;

2) оқу және тәрбие жұмыстарының барлық түрлерін сапалы өткізуге;

3) ғылыми-зерттеу жұмысының жоғары тиімділігін қамтамасыз ету және нәтижелерді оқу процесіне және ішкі істер органдарының практикалық қызметіне енгізу;

4) заңнамаларда қарастырылған басқа да міндеттерді орындау. 

Жетістіктер

Дене шынықтыру кафедрасының оқытушылары институттың барлық спорттық іс-шараларына жауапты: шаңғы жарысы,президенттік көпсайыс,турнирлер,спартакиада және т.б

Жыл сайын кафедра қызметкерлері жарыстармен семинар-әңгімелер ұйымдастырады, оларга атақты спортшылар, олимпиадалық спортшылар, құқық қорғау органдарының өкілдері мен зейнеткерлері шақырылады.

Институттың спорт комндалары «Динамо» облыстық кеңесінің спартакиадаларына, Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің қызметтік-қолданбалы спорт түрлерінен жыл бойы өткізілетін спартакиадаларына белсене қатысып жүлделі орындарды иеленіп, тапсырмаларды орындайды. 1-разрядты нормативтер, спорт шеберіне үміткерлер, спорт шебері, халықаралық дәрежедегі спорт шеберлері.

Курсанттар мен студенттер «Динамо» ФСО, дене шынықтыру, туризм және спорт басқармасы өткізетін барлық спорттық іс-шараларға белсене қатысады.

Қазіргі уақытта кафедрада спорт зал жылуы бар резеңкемен жабылған, күрес залы, жекпе-жек залы, футбол алаңы мен жүгіру жолы бар спорт алаң, волейбол және баскетбол, кедергілерден өту алаңы.

Әмбебап жекпе-жектен Қазақстан Республикасының Чемпионатына қатысқан Дене шынықтыру кафедрасынын бастығы полиция подполковнигі Дуйсембаева Динара Арғыновна 1 орынға ие болды. (1-сурет)

Грузия мемлекетінде өткен, әмбебап жекпе-жектен Әлем Чемпионатында белсенді күресіп, қола медалға ие болған, Дене шынықтыру кафедрасының бастығы полиция подполковнигі – Динара Арғынқызы Дүйсембаева. (2-сурет)

Халықаралық спорт күніне орай мереке қарсаңына спортты жастарға кеңінен насихаттау мақсатында ҚР ІІМ М.Бөкенбаев атындағы Ақтөбе заң институтында білімін жетілдіріп жүрген алғашқы кәсіби даярлық курсынын тындаушыларына каратэден КСРО, Еуропа және Әлем чемпионы, халықаралық дәрежедегі спорт шебері, ҚР еңбек сіңірген жаттығушысы Әшім Қалимен кездесу ұйымдастырылып, спорт саласының ардагеріне құрмет көрсетілді. (3-сурет)

Әмбебап жекпе жегінен Халықаралық дәрежедегі спорт шебері, жауынгерлік самбодан Халықаралық дәрежедегі спорт шебері, кикбокстан Халықаралық дәрежедегі спорт шебері – Муратулы Айболатпен кездесу ұйымдастырылды. Ол әуесқойлар арасында Әлем чемпионы, кәсіпқойлар арасында Әлем чемпионы, Азия чемпионы, 7 дүркін әмбебап жекпе жегінен ҚР чемпионы. (4,5-суреттер)

Дзюдо күресінен Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген  спорт шебері, Әлем чемпионатының күміс жүлдегері – Рустам Ибраевпен самбо күресінен Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері, Әлем чемпионы – Есет Қуановтың келу сәті. (6-сурет)

Қазақстан Республикасы ІІМ М.Бөкенбаев атындағы Ақтөбе заң институтына қазақ күресшісі, ММА бойынша спорт шебері, қоян-қолтық ұрыстан спорт щебері, панкратионнан халықарлық дәрежедегі спорт щебері, жеңіл салмақтағы М-1 Global чемпионы, қазіргі UFC жоғары лигасының жауынгері Сергей Николаевич Морозов келді. (7,8-суреттер)

2023 жылғы 9-10 желтоқсанда Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі М.Бөкенбаев атындағы АЗИ спорт залында «16 желтоқсан-Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігі күніне және Қазақстан полициясының 30 жылдығына» орай, қызметтік міндеттерін орындау кезінде қаза тапқан Рустем Кенжалин мен Мейрамбек Рахматтулаевты еске алуға арналған Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің оқу орындары арасында волейболдан турнир өтті. (суреттер – 9,10,11,12)

2023 жылдың 02-03 мамыр Қазақстан полициясы күніне орай, полиция қызметкерлерінің беделі мен абыройын көтеру, полиция қызметіне деген құрмет сезімдерін қалыптастыру мақсатында Институтта ерлер арасында әмбебап жекпе-жектен ашық турнир ұйымдастырылды. (суреттер- 13,14,15,16)

2023 жылдың 1 маусым Халықаралық балаларды қорғау күні мерекесі қарсаңында оқу ордамызда ұжымының моральдық ахуалын жақсартып, ауызбіршілігін нығайту мақсатында институт қызметкерлерінің жанұялары арасында «Әкем, анам және мен – салауатты отбасымыз!» отбасылық, эстафета сайысы өткізілді (суреттер-17,18,19,20)

2023 жылдың 20 тамыз күні Қазақстандағы «Спорт күнін» мерекелеу қарсаңында, дене шынықтыру кафедрасымен спортты насихаттау және салауатты өмір салтын қалыптастыру мақсатында жаппай жүгіру және велошеру жарыстары өткізілді. (суреттер- 21,22,23,24)

Қазақстан полициясы күні қарсаңында Ақтөбе заң институты мен Ақтөбе облысы сот ұжымы командасымен волейболдан жолдастық кездесу өтті. (суреттер Қазақстан полициясы күні қарсаңында Ақтөбе заң институты мен Ақтөбе облысы сот ұжымы командасымен волейболдан жолдастық кездесу өтті.-25,26)

2023 жылдың 3-5 қазан күндері «Ұстаздар күні» мерекесіне орай, Қазақстан Республикасы ІІМ М.Бөкенбаев атындағы Ақтөбе заң институтының жеке құрамы арасында шағын футболдан жарыс ұйымдастырылды. (суреттер-27,28,29,30)

Ғылымда

Кафедра бастығы Мергалиев Асыланбек Асылбекұлы  20-дан астам ғылыми мақалалары және 2 оқу-тәжірибелік құралының авторы.

Кафедры доценті Қосмұратов Айбек Кабашұлы 20-дан астам ғылыми мақлалары және 3 оқу-тәжірибелік құралының авторы.

Кафедра аға оқытушысы Қаирбаев Жарас Қаирбайұлы 20-дан астам ғылыми мақлалары және 5 оқу-тәжірибелік құралының авторы.

Кафедра аға оқытушысы Таласбаев Нұрлан Асхатұлы 20-дан астам ғылыми мақалалары және 1 оқу-тәжірибелік құралының авторы.

Кафедра аға оқытушысы Сейтимова Анар Серікқызы  5 ғылыми мақаласының авторы.

Кафедра оқытушысы Битурин Утегали Сакипкеревич 5 ғылыми мақаласының авторы.

Кафедра перспективасы

Кафедраның басым міндеттері болашақ ІІО қызметкерлердің дене дайындығын одан әрі жетілдіру, оқытушылардың педагогикалық шеберлігі мен ғылыми біліктілігін арттыру, қажет болған жағдайда өз білімін қолдана отырып, кез келген төтенше жағдайда дайын жоғары білікті мамандарды дайындау, халықты қорғауға арналған дағдыларды үйрету болып табылады.